موسیقی

استاد غلامرضا دادبه

   استاد غلامرضا دادبه(جانسوز) فرزند بانو مریم حــاجیانی و غلامحسین حاجیانی (دادبه) ازخــــاندان کهن و تاریخی دادبه ابن مقفه درچهاردهم فروردین ماه سال1299خوشیدی درشهر اصفهان دیده به سرای خاک گشود. روزگار کودکی و جوانی در این شهر گهرپرور گذراند و همواره دردوران جـوانی به کار شناخت عـــــــرفان ایرانی و خدمت در خـانقاههای گونـــاگون این سرزمین پـرداخته است. کــــار پژوهش و شناسایی تاریخ و فرهنگ ایران را ازخانقاههای سراسر ایران آغــــازکرد و در این رشته تـــا بدانجا گام نهاد که سلسله ای درایـــران نبوده است که این بزرگــوار ، از گریبان پیر دیر با سرفرازی بدر نیامده باشد.

 

استاد غلامرضا دادبه 

 

موسیقی و آواز را نیز در سالهای جـــــوانی نزد استاد سیدرحیم اصفهانی و پس از آن نزد استاد حسین ساعت ساز (آواز و تار را)فــــراگرفت. شاگــردانی نیز تربیت کرده است. از آثار آوازی ایشان کاست برگ سبزشماره 115 و اجـــــــراههای خصوصی با اساتیدی چون کسایی، عبادی، موسوی و … رامی توان یاد کرد.

آنچه درکار پژوهش استاد دادبه ، فراترین پایگاه را در تاریخ زندگانی فروغان او پـــدید آورده اســت شناخت و چیرگی بی مانند او در تاریخ و فـــرهنگ ایران باستان بود که در بسیاری از دانشگاههای ایران به کارتدریس آن پـــــــرداخته بود. هزاران دانشجو در رهگذر زندگانی درخشان استاد ، از دانش و بینش تاریخی و فرهنگی ایشان بهره مند گشته اند.

در ازای چهل سال تدریس رایگان در دانشگاههای ایران همواره در اندیشه بـــالیده پژوهشهای ارزشمند و ژرف فرهنگی و هنری و تـــاریخی در چهره سینه به سینه بوده است به همین سبب ، ده ها دانشجوی تشنه شناخت بــــر آشیان ایــن بزرگوار به فراگیری فرهنگ و تاریخ ایران پرداختند تا بدانجا که از سحرگاه تا پاسی از شب به آموزش سپری می شد و این گنجینه بـــــزرگ سالها در گریز و بدور از نام و آواز به ایران وایرانیان سپری می گردید. چکیده دیـــدگاه استاد آبشخوری جز مردم خــدایی نداشت و در رهگذر شناخت ایــن معنی یک دم فـــروگذار نکـرد. آنچه ازدست  نوشته های این بـــزرگوار برجـــای مانده نزد فرهیختگان درگاه او و فرزندش آریـاسب دادبه نگهداری می شود تا در روزگـــاران در دسترس همه تشنگان راه شناخت آئین زندگانی و فرهنگ و تاریخی نژاد ِ ایران زمین قرارگیرد.

براستی استاد آرمانی جزاین نداشت که ایرانی ، ایران باستان را با همه شکوه و بــــزرگی اش بشناسد و با آئبن و ارزشهای والای فرهنگی خود آشنا باشد. از این رو عاشقانه  می کوشید که یکی از شناساگران این راه باشد.

از این بزرگوار دو فرزند به نامهای ویشتاسب و آریاسب پا به جهان خاک نهادند که هر دو ازگــوهر پویای پدر بهره مند گشته و هم سو و هم آوای پدر در کار شناخت و پژوهش فرهنگ و تـــاریخ و هنر ایران باستان به هنگام شدند .

استاد دادبه شاگردانی نیز تربیت کــــرده کـــه ازآنها میتوان به : محمدرضا شجریان، علیرضا افتخاری، کیخسرو پورناظری، سیمین حقی، محمدموسوی و … اشاره کرد.

استاد دادبه درسحرگاه یازدهم آمرداد سال1380خورشیدی خاک را بدرود گفت به سوی فروغانیهای هستی پرواز نمود.

راد مردانی چون اوهمواره دردل تاریخ سرزمین جاودانه زنده مانده اند. راهش پر رهرو و روحش شاد ...

 

 

 

برگ سبز شماره 115

 

با اجرای

 

استاد دادبه  و  استاد ورزنده

 

-------------------------

 

دشتستانی

 

با اجرای

 

استاد دادبه  و  استاد موسوی

 

 

 

 

به سبب علاقه و تلاشهای فراوان استاد دادبه ، در شناساندن آواز دشتی ، مناسب دیدم کمی هم در مورد آواز دشتی و حتی منطقه ی دشتی بدانیم.

 

لطفاً بخوانید :

 

 

آواز دشتی به آهنگی گویند که مناسب با حال و هوا و فضای دشت و صحرا باشد.طبیعتا",چون سکنه دشت افرادی محروم و فقیر و تهیدست بوده و هستند,این آواز بیان احساسات آنها نیز می باشد.در ضمن "دشت"نام مناطقی از ایران در قدیم بوده و هست.از جمله:
-شهرکی است بین اربل و تبریز.
-دهستانی است از دهستانهای سه گانه بخش سلوان در شهرستان رضائیه که موقعیت آن سردسیر و کوهستانی است.
-محله ایی است مشهور در اصفهان که در قدیم قریه ای بوده و گویند اصل مولانا جامی از آنجا بوده و آنرا دردشت نیز می گویند.
-دهی است از دهستان مازول بخش شهرستان نیشابور.
گوشه کاشی یا کاشانی منسوب به شهرستان کاشان است.چون چوپانهای محلی در بسیاری از اوقات به این لحن می خوانده و می خوانند در بعضی روایات به چوپانی نیز معروف گشته است.
در 25 کیلومتری شهرکرد منطقه ای کوهستانی وجود دارد و آب و هوای ییلاقی دارد.منطقه مذکور محصور شده در بین (هارونی,مرغ ملک,سیاگل,بابا حیدر,فارسان)می باشد.این منطقه به نام "بیدگان" معروف است و با توجه به حال و هوای نهفته در ملودی گوشه بیدگانی,این گوشه می تواند منسوب به این محل باشد.

 

 

** این مطلب از کتاب "راه و رسم منزل ها" تالیف "منصور اعظمی کیا" منتخب گشته است.

 

 

 

 

اشاره 1 : در تهیه ی این مطلب از وبلاگ دوست عزیز ، قاسم بحرانی ( نی نامه )   یاری جُسته ام.

 

اشاره 2 : برای خواندن اطلاعاتی جالب و مفید از دشتی ، به این مطلب مراجعه فرمایید : آواز دشتی ؛ سوز دل مردم دشتستان (دشتی ؟!)

 

اشاره 3 : از دوست عزیزی که در تهیه ی لینک آوازها کمکم نمودند ، تشکر میکنم اما بنا به درخواست خودشون ، نمیتوانم اسمشان را بیان کنم.